1729-04-28 Wolff Christian-Bernoulli Johann I: Unterschied zwischen den Versionen
(Importing text file) |
(Importing text file) |
(kein Unterschied)
| |
Version vom 13. August 2010, 14:39 Uhr
|
|
|
|
| Kurzinformationen zum Brief mehr ... | |
|---|---|
| Autor | Wolff, Christian, 1679-1754 |
| Empfänger | Bernoulli, Johann I, 1667-1748 |
| Ort | Marburg |
| Datum | 1729.04.28 |
| Briefwechsel | Bernoulli, Johann I (1667-1748) |
| Signatur | BS UB, Handschriften. SIGN: L I a 671, Nr.45* |
| Fussnote | Letzte Seite leer |
Viro Amplissimo atque Celeberrimo
Joanni Bernoulli
S. P. D.
Christianus Wolfius.
Satisfeci, Vir celeberrime, anno superiori desiderio Tuo atque dissertationem Tuam nomine Bernoulliano dignam in Actis Eruditorum ita recensui,[1] ut doctrinam Tuam capere possint, qui ipsam non viderunt. Adjeci etiam circumstantias historicas, judicibus Parisinis forsan non acceptas, sed veritati consentaneas, Tibique honorificas. Subjeci statim recensionem dissertatiunculae Mac-Laurinianae,[2] ut lectori perito pateat discrimen. Reperies in iisdem,[3] quae Horrebovius de parallaxi fixarum publici juris fecit.[4] Methodus, quam proponit et observationes, unde parallaxin fixarum probat, est celeberrimi Astronomi Roemeri. Non itaque capio, quid Tibi velis, dum significas filium Tuum reperisse methodum illam, quam executioni dederit jussu Academiae Horrebovius. Qua occasione in eam inciderit, ex iisdem Actis intelliges. Ego Leibnitio olim dissuaseram, ut de inventore calculi differentialis judicium a Regia Societate expeteret, nimia in Newtonum fiducia, quam ego fallacem existimabam. Et optandum sane fuisset, ut tota illa controversia nunquam fuisset agitata, tum quod animi Anglorum in exteros fuerint exacerbati, tum quod multum existimationi virorum summorum Newtoni atque Leibnitii detractum. Sed vix mihi persuadeo, fore ut Societas Regia Londinensis, quamvis a Te rogata, immo fere compulsa, sese controversiae Tuae cum Gallis de mensura virium vivarum immisceat. Ajunt Mac-Laurinum dissertationem Tuam vel impugnasse, vel impugnaturum: qua de re Tibi certius constabit ex litteris amicorum, quos Londini habes. Accepi Commentarios Academiae Scientiarum Petropolitanae,[5] in quibus multa continentur praeclara. Magna pars eorum, quae in iisdem leguntur, ab Hermanno ac Bülffingero venere. Quamobrem cum Hermannus ad professionem juris naturae in Academia vestra, Bülffingerus ad theologicam in Tubingensi fuerit vocatus; non levem nec adeo facile reparabilem jacturam patietur Academia Petropolitana, si uterque inde discesserit. Miror inprimis Hermannum desere[re] studia, quibus se totum dedit per omnem vitam, et quae sibi adeo faventia expertus est. Quid sentis de Richteri Lipsiensis schedis[6] in Actis Eruditorum publicatis, inter quas etiam comparet aliqua, quae quodammodo Te tangit? Optarem ut curatius expenderes, quid tradant alii, quam ab aliis tradita vel corrigere, vel perficere vellet. Miror Cel. Fontenellium vel non ex hoc ipso didicisse, notionem infinite parvorum esse imaginariam, ac infinite parva perperam pro entibus realibus haberi, quod admissa hypothesi de eorum realitate sequantur tot paradoxa, aut si mavis absurda in ipsa Mathesi, qualia quondam dedit Muysius in Physica ex eodem fonte derivata,[7] dedit etiam Keillius. Bene igitur factum existimo, quod in Anglia Robertus Green notionem extensionis, temporis, loci, spatii realem ab imaginaria distinxerit, etsi virium ejus contractivarum et expansivarum hypothesin non probem, multo minus mea faciam, quae contra recepta Geometrarum de motu principia proponit.[8] Cum opus Anglico sermone scriptum sit, dubito quod ad vos delatum fuerit. Quaenam vero sit viri istius de Newtoniana praesertim philosophia judicium, ex Actis intelliges.[9] Vale et fave.
Dabam Marburgi d. 28 April. 1729.
Fussnoten
- ↑ [Wolff, Christian], Discours sur les lois de la communication du mouvement &c. hoc est, Discursus de legibus communicationis motus, qui elogia Academiae Regiae Scientiarum A. 1724 & 1726 meruit & exhibitus fuit occasione praemorum istis annis distributorum: AE Novembris 1728, pp. 504-516
- ↑ [Wolff, Christian], Piece, qui a remporté le prix de l'Academie Royale des Sciences pour l'Année mil sept cens vingt-quatre, hoc est, Dissertatio, quae praemio condecorata fuit ab Academia Regia Scientiarum A. 1724, ex legato Rouillé de Messay, Consiliarii quondam in suprema curia Parisiensi: AE, Novembris 1728, pp. 516-518
- ↑ [Wolff, Christian], Copernicus triumphans, sive de parallaxi Orbis annui Tractatus epistolaris ad Celsissimum & Serenissimum Principem ac Dominum, Dominum Christianum, Daniae & Norwegiae haeredem &c.: AE Februarii 1729, pp. 65-69, [Rezension]
- ↑ Horrebow, Peder, Copernicus triumphans, sive de parallaxi Orbis annui Tractatus epistolaris ad Celsissimum & Serenissimum Principem ac Dominum, Dominum Christianum, Daniae & Norwegiae haeredem &., Havniae [Kopenhagen] 1728
- ↑ CP I, 1726 (1728)
- ↑ Richter, Georg Friedrich, De aestimandis viribus corporum juxta quadrata celeritatum, Schediasma: AE Februarii 1729, pp. 70-75
- ↑ Muys [Muysius], Wijer Willem, Elementa physices methodo mathematica demonstrata, 4°, Amstelod. 1711
- ↑ Green, Robert, The principles of the philosophy of the expansive and contractive forces..., Canterbury 1727
- ↑ Wolffs Rezension findet sich in AE Junii 1729, pp. 241-255
Zurück zur gesamten Korrespondenz