1706-05-26 Hermann Jacob-Scheuchzer Johann Jakob: Unterschied zwischen den Versionen
(Importing text file) |
Dgehr (Diskussion | Beiträge) Keine Bearbeitungszusammenfassung |
||
| Zeile 32: | Zeile 32: | ||
Fautor et Amice Honoratissime. | Fautor et Amice Honoratissime. | ||
Non opus fuit, ut mihi Orationem Bernoullianam | Non opus fuit, ut mihi Orationem Bernoullianam quam pro Te descripseram remitteres. Si Clarissimus illius Autor sublimioris Geometriae in physicis ostensurus usum in generalibus tantum substitit non aliunde venit quam, quod, omnibus orationem suam componens, libris et aliis subsidiis destitutus, ea tantum promere potuerit qua sibi in memoriam rediissent. Nam eo tempore quo Professionem suam auspicatus est, omnis sua supellex tum libraria tum oeconomica in Belgio adhuc extabat. Hisce addendum si hoc argumentum pro dignitate materiae tractandum esset, volumen requireret non Orationem. Plurima jam habentur et obvia exempla quibus usus recentioris Geometriae probatur; Hugenius Horologia<ref>Im Manuskript steht "Horollogia".</ref> oscillatoria invenit et Cycloïdum ope ad summum perfectionis gradum perduxit, in hoc inventum sine subtilioris Geometriae notitia simul et peritia nunquam incidisset. Newtonus Astronomiam ipsam quam omnes inutilem non [[File:file_icon.gif|link=http://www.ub.unibas.ch/digi/bez/bernoullibriefe/jpg/bernoulli-jpg/BAU_5_000059986_276.jpg]] judicant, mechanice tractavit in suis Principiis physicae mathematicis qui insignis tractatus si difficilior compluribus apparet aliunde non venit quam quod Excell. Newtonus Lectores praesupponat Geometriae peritos. Interim tamen Gregorius Astronomiae Professor Savilianus Newtonianis insistens principiis Astronomiam adornavit Geometriam intellectu non adeo difficilem ex qua abunde liquet quantum augmentum Astronomia ex Newtonianis repertis acceperit. Sublimioris quoque Geometriae ope theoria resistentiae solidorum in architectonicis usui futura, a Celeberrimis Viris Leibnitio, Iac. Bernoullio et Varignonio ad supremum perfectionis gradum perducta est. Plura mitto tum in Newtoniano libro tum in aliis operibus existentia; libenter etiam ab iniquo Matheseos judice quaererem quantum putet physicae remansurum si ex ea omne id dematur quod ad Mathesin pertinet? o quam jejuna quam sterilis ne pejus dicam inde non emergeret scientia, si modo scientiae nomen meretur perpetua hallucinatio! Et sane Physicus non sola phaenomenon causa contentus esse debet, verum etiam natura[e] vires innumerato habere; hoc est omnia effecta numerare debet quae ab aliqua causa edi possunt; verum hoc [[File:file_icon.gif|link=http://www.ub.unibas.ch/digi/bez/bernoullibriefe/jpg/bernoulli-jpg/BAU_5_000059986_277.jpg]] a nemine nisi Geometras praestari potest. In actione gravitatis concipitur uniformitas aliqua undecunque gravitas oriatur: hoc est, supponitur, singulis momentis corpus quodvis a vi gravitatis pari impulsu aut vi versus terrae centrum premi ex hoc simplici principio theoria accelerationis gravium enata est, quae quam plurimis utilissimis inventis faciem<ref>Im Manuskript steht "facem".</ref> praetulit, verum quis alius quam Mathematicus quis alius quam subtiliss. Galilaeus, tam egregii inventi autor censeri posset? non sane Aristoteles, qui adeo profunde in Geometriam non inspexit, quamquam ejus non fuerit prorsus ignarus. Notum est quam enormiter a via veritatis Philosophorum hic Princeps aberraverit, docendo Gravitatem corporum crescere quo propiora haec terrae centro fuerint, loco quod celeritates tantum hujusmodi augmenta accipiant. Sed in hisce omnibus nimis prolixus sum superfluamque apud Te de hisce ut opinor persuasum antea, operam impendo. | ||
Eclipsis nupera Solaris | Eclipsis nupera Solaris cujus meministi multum terroris quam plurimis apud nos incussit, nam purissimum aetherem in medio defectu tantae implerunt tenebrae ut Venus, Oculus tauri et nonnullae aliae stellae simplici visu facile [[File:file_icon.gif|link=http://www.ub.unibas.ch/digi/bez/bernoullibriefe/jpg/bernoulli-jpg/BAU_5_000059986_278.jpg]] conspicerentur, et unus alterum ad decem passuum distantiam vix dignoscere potuerit: quantum ad initium, medium et finem hujus deliquii centralis et annularis, quia exacto haud praeditus fui horologio neque quadrante instrui tempus exacte notare haud potui; verum praeter propter observo tempus id satis cum tuis numeris convenire. Praeter Cl. Hofmannum morte nobis ereptum Academia nostra amisit Virum Consultiss. Sebastianum Faeschium ad Archigrammatei munus ante octiduum electum; cui ergo Amplissimo Viro quisnam ex duobus ICtis<ref>ICtis= Juris consultis.</ref> Battierio et Wetstenio successurus sit nondum constat. Cl. Dn. Fratrem a me, quaeso, millies saluta et Hisce Vale, et mihi bene cupere perge Celeberrimi Nominis Tui Studiosissimo Hermanno | ||
Basileae 26 Maji 1706. | Basileae 26 Maji 1706. | ||
Version vom 6. August 2015, 14:11 Uhr
|
|
|
|
| Kurzinformationen zum Brief mehr ... | |
|---|---|
| Autor | Hermann, Jacob, 1678-1733 |
| Empfänger | Scheuchzer, Johann Jakob, 1672-1733 |
| Ort | Basel |
| Datum | 1706.05.26 |
| Briefwechsel | Hermann, Jacob (1678-1733) |
| Signatur | ZB Zürich. SIGN: Ms H 318, pp.275-278 |
| Fussnote | |
Vir Celeberrime
Fautor et Amice Honoratissime.
Non opus fuit, ut mihi Orationem Bernoullianam quam pro Te descripseram remitteres. Si Clarissimus illius Autor sublimioris Geometriae in physicis ostensurus usum in generalibus tantum substitit non aliunde venit quam, quod, omnibus orationem suam componens, libris et aliis subsidiis destitutus, ea tantum promere potuerit qua sibi in memoriam rediissent. Nam eo tempore quo Professionem suam auspicatus est, omnis sua supellex tum libraria tum oeconomica in Belgio adhuc extabat. Hisce addendum si hoc argumentum pro dignitate materiae tractandum esset, volumen requireret non Orationem. Plurima jam habentur et obvia exempla quibus usus recentioris Geometriae probatur; Hugenius Horologia[1] oscillatoria invenit et Cycloïdum ope ad summum perfectionis gradum perduxit, in hoc inventum sine subtilioris Geometriae notitia simul et peritia nunquam incidisset. Newtonus Astronomiam ipsam quam omnes inutilem non judicant, mechanice tractavit in suis Principiis physicae mathematicis qui insignis tractatus si difficilior compluribus apparet aliunde non venit quam quod Excell. Newtonus Lectores praesupponat Geometriae peritos. Interim tamen Gregorius Astronomiae Professor Savilianus Newtonianis insistens principiis Astronomiam adornavit Geometriam intellectu non adeo difficilem ex qua abunde liquet quantum augmentum Astronomia ex Newtonianis repertis acceperit. Sublimioris quoque Geometriae ope theoria resistentiae solidorum in architectonicis usui futura, a Celeberrimis Viris Leibnitio, Iac. Bernoullio et Varignonio ad supremum perfectionis gradum perducta est. Plura mitto tum in Newtoniano libro tum in aliis operibus existentia; libenter etiam ab iniquo Matheseos judice quaererem quantum putet physicae remansurum si ex ea omne id dematur quod ad Mathesin pertinet? o quam jejuna quam sterilis ne pejus dicam inde non emergeret scientia, si modo scientiae nomen meretur perpetua hallucinatio! Et sane Physicus non sola phaenomenon causa contentus esse debet, verum etiam natura[e] vires innumerato habere; hoc est omnia effecta numerare debet quae ab aliqua causa edi possunt; verum hoc a nemine nisi Geometras praestari potest. In actione gravitatis concipitur uniformitas aliqua undecunque gravitas oriatur: hoc est, supponitur, singulis momentis corpus quodvis a vi gravitatis pari impulsu aut vi versus terrae centrum premi ex hoc simplici principio theoria accelerationis gravium enata est, quae quam plurimis utilissimis inventis faciem[2] praetulit, verum quis alius quam Mathematicus quis alius quam subtiliss. Galilaeus, tam egregii inventi autor censeri posset? non sane Aristoteles, qui adeo profunde in Geometriam non inspexit, quamquam ejus non fuerit prorsus ignarus. Notum est quam enormiter a via veritatis Philosophorum hic Princeps aberraverit, docendo Gravitatem corporum crescere quo propiora haec terrae centro fuerint, loco quod celeritates tantum hujusmodi augmenta accipiant. Sed in hisce omnibus nimis prolixus sum superfluamque apud Te de hisce ut opinor persuasum antea, operam impendo.
Eclipsis nupera Solaris cujus meministi multum terroris quam plurimis apud nos incussit, nam purissimum aetherem in medio defectu tantae implerunt tenebrae ut Venus, Oculus tauri et nonnullae aliae stellae simplici visu facile conspicerentur, et unus alterum ad decem passuum distantiam vix dignoscere potuerit: quantum ad initium, medium et finem hujus deliquii centralis et annularis, quia exacto haud praeditus fui horologio neque quadrante instrui tempus exacte notare haud potui; verum praeter propter observo tempus id satis cum tuis numeris convenire. Praeter Cl. Hofmannum morte nobis ereptum Academia nostra amisit Virum Consultiss. Sebastianum Faeschium ad Archigrammatei munus ante octiduum electum; cui ergo Amplissimo Viro quisnam ex duobus ICtis[3] Battierio et Wetstenio successurus sit nondum constat. Cl. Dn. Fratrem a me, quaeso, millies saluta et Hisce Vale, et mihi bene cupere perge Celeberrimi Nominis Tui Studiosissimo Hermanno
Basileae 26 Maji 1706.
Fussnoten
Zurück zur gesamten Korrespondenz