1735-05-10 Wolff Christian-Bernoulli Johann I: Unterschied zwischen den Versionen

Aus Bernoulli Wiki
Zur Navigation springen Zur Suche springen
(Importing text file)
(Importing text file)
 
(Eine dazwischenliegende Version desselben Benutzers wird nicht angezeigt)
Zeile 5: Zeile 5:
<!-- Begin Bilder -->
<!-- Begin Bilder -->
{|border="0"
{|border="0"
|<html><a href="http://www.ub.unibas.ch/digi/a100/diverse_projekte/bernoulli-jpg/IBB_5_57887_001r.jpg" target="_new"><img src="http://www.ub.unibas.ch/digi/a100/diverse_projekte/bernoulli-jpg/thumb/IBB_5_57887_001r.jpg" alt="Briefseite" title="Briefseite" /></a> &nbsp;</html>
|<html><a href="http://www.ub.unibas.ch/digi/bez/bernoullibriefe/jpg/bernoulli-jpg/BAU_5_000057887_001r.jpg" target="_new"><img src="http://www.ub.unibas.ch/digi/bez/bernoullibriefe/jpg/bernoulli-jpg/thumb/BAU_5_000057887_001r.jpg" alt="Briefseite" title="Briefseite" /></a> &nbsp;</html>
|<html><a href="http://www.ub.unibas.ch/digi/a100/diverse_projekte/bernoulli-jpg/IBB_5_57887_001v.jpg" target="_new"><img src="http://www.ub.unibas.ch/digi/a100/diverse_projekte/bernoulli-jpg/thumb/IBB_5_57887_001v.jpg" alt="Briefseite" title="Briefseite" /></a> &nbsp;</html>
|<html><a href="http://www.ub.unibas.ch/digi/bez/bernoullibriefe/jpg/bernoulli-jpg/BAU_5_000057887_001v.jpg" target="_new"><img src="http://www.ub.unibas.ch/digi/bez/bernoullibriefe/jpg/bernoulli-jpg/thumb/BAU_5_000057887_001v.jpg" alt="Briefseite" title="Briefseite" /></a> &nbsp;</html>
|}
|}
<!-- End Bilder -->
<!-- End Bilder -->
Zeile 26: Zeile 26:


<!-- Begin Transkription -->
<!-- Begin Transkription -->
[[File:file_icon.gif|link=http://www.ub.unibas.ch/digi/a100/diverse_projekte/bernoulli-jpg/IBB_5_57887_001r.jpg]] Viro  
[[File:file_icon.gif|link=http://www.ub.unibas.ch/digi/bez/bernoullibriefe/jpg/bernoulli-jpg/BAU_5_000057887_001r.jpg]] Viro  


Amplissimo atque Celeberrimo,  
Amplissimo atque Celeberrimo,  
Zeile 38: Zeile 38:
Christianus Wolfius.  
Christianus Wolfius.  


Ex literis tuis,<ref>Dieser Brief fehlt. Wolff erwähnt in seinem Brief an Formey vom November 1751, dass Samuel König auf Anraten von Johann Bernoulli nach Marburg kam, "um auch in der Philosophie sich feste zu setzen", Krakau, Biblioteka Jagiellónska (ehemals Varnhagen van Ensesche Sammlung in der Königlichen Bibliothek zu Berlin).</ref> quas mihi reddidit Koenigius tuus, intellexi, Te, Vir celeberrime, mirari, quod diu nullas ego ad Te dederim literas. Saepius in eo fui, ut ad Te scriberem, sed ipse non satis amplius recordor, quaenam sese mihi obtulerint impedimenta, ut a proposito desistere coactus fuerim. Cum A. 1733 circa finem Rex Borussiae me Halam revocaret et redituro salarium bis mille thalerorum una cum dignitate Consiliarii intimi et Vice-Cancellariatu Academiae, filiolo autem meo, quem unicum habeo, Canonicatum offerret; tuum expetere decreveram consilium, quod tum mihi nonne loco erat, quando Petropolin vocabar. Sed quia mora deliberandi haud longa concedebatur facileque praevidere mihi videbar, Te reditum in Academiam Halensem minime probaturum; Tibi molestus esse nolebam. Ex eo tempore expectavi occasionem, qua Tibi Psychologiam rationalem<ref>Wolff, Christian, ''Psychologia rationalis, methodo scientifica pertractata'', 1734</ref> mittere possem. Ea vero [[File:file_icon.gif|link=http://www.ub.unibas.ch/digi/a100/diverse_projekte/bernoulli-jpg/IBB_5_57887_001v.jpg]] nunc demum sese mihi obtulit, ex quo Koenigius in patriam rediturus Basileam proficiscitur. Philosophiae potissimum atque Juri apud nos operam dedit, exan[t]latis vero studiis in Doctorem Juris promotus est. Ejus agnatus<ref>Verwandter von Samuel König nachweisen</ref>, quem mihi commendasti, mihi percharus est et, si qua in re ejus commoda et studia promovere potero, faciam id quam lubentissime. Vale et fave.  
Ex literis tuis,<ref>Dieser Brief Johann Bernoullis an Wolff ist nicht erhalten.</ref> quas mihi reddidit Koenigius tuus,<ref>Samuel König (172-1757) studierte ab 1733 bei Johann Bernoulli in Basel. Ab 1735 ist er dann Schüler von Wolff in Marburg (siehe Matrikel Basel IV, Nr. 248). Wolff erwähnt in einem Brief an Formey vom November 1751 (Krakau, Biblioteka Jagiellónska (ehemals Varnhagen van Ensesche Sammlung in der Königlichen Bibliothek zu Berlin)), dass Samuel König auf Anraten von Johann Bernoulli zu ihm nach Marburg gekommen sei, "um auch in der Philosophie sich feste zu setzen".</ref> intellexi, Te, Vir celeberrime, mirari, quod diu nullas ego ad Te dederim literas. Saepius in eo fui, ut ad Te scriberem, sed ipse non satis amplius recordor, quaenam sese mihi obtulerint impedimenta, ut a proposito desistere coactus fuerim. Cum A. 1733 circa finem Rex Borussiae<ref>Friedrich Wilhelm I., König von Preussen.</ref> me Halam revocaret et redituro salarium bis mille thalerorum una cum dignitate Consiliarii intimi et Vice-Cancellariatu Academiae, filiolo autem meo, quem unicum habeo,<ref>Es handelt sich um Wolffs Sohn Ferdinand (1722-1780) in Halle. Sein zweiter Sohn Christian war in Abwesenheit des Vaters kurz nach dessen Vertreibung 1723 in Halle geboren worden und 1732 in Marburg verstorben. Siehe dazu Wuttke, Heinrich (ed.), ''Christian Wolffs eigene Lebensbeschreibung. Herausgegeben mit einer Abhandlung über Wolff'', Leipzig 1841, p. 79 und pp. 1771-172. (Nachdruck in: Wolff, Christian, ''Gesammelte Werke'', 1. Abt., Bd. 10, Hildesheim/New York 1980) und Gottsched, Johann Christoph, ''Briefwechsel. Historisch-kritische Ausgabe, Bd. 1 1722-1730'', Berlin/New York 2007, p. 521.</ref> Canonicatum offerret;<ref>Zu dieser Rückberufung Wolffs nach Halle siehe die Schreiben von Cocceji und Wolff von 1733 im Anhang von [Gottsched, Johann Christoph], ''Historische Lobschrift des weiland hoch- und wohlgebohrnen Herrn Herrn Christians, des H. R. R. Freyherrn von Wolf ...'', Halle (Renger) 1755, pp. 46-51. </ref> tuum expetere decreveram consilium, quod tum mihi nonne loco erat, quando Petropolin vocabar. Sed quia mora deliberandi haud longa concedebatur facileque praevidere mihi videbar, Te reditum in Academiam Halensem minime probaturum; Tibi molestus esse nolebam. Ex eo tempore expectavi occasionem, qua Tibi Psychologiam rationalem<ref>Wolff, Christian, ''Psychologia rationalis methodo scientifica pertractata, qua ea, quae de anima humana indubia experientiae fide innotescunt, per essentiam et naturam animae explicantur et ad intimiorem naturae ejusque autoris cognitionem profutura proponuntur'', Francofurti et Lipsiae (Renger) 1743.</ref> mittere possem. Ea vero [[File:file_icon.gif|link=http://www.ub.unibas.ch/digi/bez/bernoullibriefe/jpg/bernoulli-jpg/BAU_5_000057887_001v.jpg]] nunc demum sese mihi obtulit, ex quo Koenigius in patriam<ref>Bern</ref> rediturus Basileam proficiscitur. Philosophiae potissimum atque Juri apud nos operam dedit, exan[t]latis vero studiis in Doctorem Juris promotus est. Ejus agnatus<ref>Dieser Verwandte von Samuel König konnte nicht identifiziert werden.</ref>, quem mihi commendasti, mihi percharus est et, si qua in re ejus commoda et studia promovere potero, faciam id quam lubentissime. Vale et fave.  


Dabam Marburgi Cattorum d. 10 Maji. 1735.  
Dabam Marburgi Cattorum d. 10 Maji. 1735.  

Aktuelle Version vom 20. Juni 2017, 07:17 Uhr


Briefseite   Briefseite  


Kurzinformationen zum Brief       mehr ...
Autor Wolff, Christian, 1679-1754
Empfänger Bernoulli, Johann I, 1667-1748
Ort Marburg
Datum 1735.05.10
Briefwechsel Bernoulli, Johann I (1667-1748)
Signatur Basel UB, Handschriften. SIGN: L Ia 671, Nr.50*
Fussnote



File icon.gif Viro

Amplissimo atque Celeberrimo,

Dn. Joanni Bernoulli,

Mathematico eminenti,

S. P. D.

Christianus Wolfius.

Ex literis tuis,[1] quas mihi reddidit Koenigius tuus,[2] intellexi, Te, Vir celeberrime, mirari, quod diu nullas ego ad Te dederim literas. Saepius in eo fui, ut ad Te scriberem, sed ipse non satis amplius recordor, quaenam sese mihi obtulerint impedimenta, ut a proposito desistere coactus fuerim. Cum A. 1733 circa finem Rex Borussiae[3] me Halam revocaret et redituro salarium bis mille thalerorum una cum dignitate Consiliarii intimi et Vice-Cancellariatu Academiae, filiolo autem meo, quem unicum habeo,[4] Canonicatum offerret;[5] tuum expetere decreveram consilium, quod tum mihi nonne loco erat, quando Petropolin vocabar. Sed quia mora deliberandi haud longa concedebatur facileque praevidere mihi videbar, Te reditum in Academiam Halensem minime probaturum; Tibi molestus esse nolebam. Ex eo tempore expectavi occasionem, qua Tibi Psychologiam rationalem[6] mittere possem. Ea vero File icon.gif nunc demum sese mihi obtulit, ex quo Koenigius in patriam[7] rediturus Basileam proficiscitur. Philosophiae potissimum atque Juri apud nos operam dedit, exan[t]latis vero studiis in Doctorem Juris promotus est. Ejus agnatus[8], quem mihi commendasti, mihi percharus est et, si qua in re ejus commoda et studia promovere potero, faciam id quam lubentissime. Vale et fave.

Dabam Marburgi Cattorum d. 10 Maji. 1735.


Fussnoten

  1. Dieser Brief Johann Bernoullis an Wolff ist nicht erhalten.
  2. Samuel König (172-1757) studierte ab 1733 bei Johann Bernoulli in Basel. Ab 1735 ist er dann Schüler von Wolff in Marburg (siehe Matrikel Basel IV, Nr. 248). Wolff erwähnt in einem Brief an Formey vom November 1751 (Krakau, Biblioteka Jagiellónska (ehemals Varnhagen van Ensesche Sammlung in der Königlichen Bibliothek zu Berlin)), dass Samuel König auf Anraten von Johann Bernoulli zu ihm nach Marburg gekommen sei, "um auch in der Philosophie sich feste zu setzen".
  3. Friedrich Wilhelm I., König von Preussen.
  4. Es handelt sich um Wolffs Sohn Ferdinand (1722-1780) in Halle. Sein zweiter Sohn Christian war in Abwesenheit des Vaters kurz nach dessen Vertreibung 1723 in Halle geboren worden und 1732 in Marburg verstorben. Siehe dazu Wuttke, Heinrich (ed.), Christian Wolffs eigene Lebensbeschreibung. Herausgegeben mit einer Abhandlung über Wolff, Leipzig 1841, p. 79 und pp. 1771-172. (Nachdruck in: Wolff, Christian, Gesammelte Werke, 1. Abt., Bd. 10, Hildesheim/New York 1980) und Gottsched, Johann Christoph, Briefwechsel. Historisch-kritische Ausgabe, Bd. 1 1722-1730, Berlin/New York 2007, p. 521.
  5. Zu dieser Rückberufung Wolffs nach Halle siehe die Schreiben von Cocceji und Wolff von 1733 im Anhang von [Gottsched, Johann Christoph], Historische Lobschrift des weiland hoch- und wohlgebohrnen Herrn Herrn Christians, des H. R. R. Freyherrn von Wolf ..., Halle (Renger) 1755, pp. 46-51.
  6. Wolff, Christian, Psychologia rationalis methodo scientifica pertractata, qua ea, quae de anima humana indubia experientiae fide innotescunt, per essentiam et naturam animae explicantur et ad intimiorem naturae ejusque autoris cognitionem profutura proponuntur, Francofurti et Lipsiae (Renger) 1743.
  7. Bern
  8. Dieser Verwandte von Samuel König konnte nicht identifiziert werden.


Zurück zur gesamten Korrespondenz